Ni 9 chung ah CNA le a tangti hawi hna nih ralhrang 61 an thah, 2022 April 22 in April 30 tiang CNA a cawlcanghnak hmun le ram ah CNA a raltuk hawi hna le SAC ralhrang hna karlak ah kahdohnak a chuak i ralhrang a tlawm bik minung 61 an nunnak a liam tiah CNA nih cathanh a chuah. Cathanh a chuah mi chung ah, “Ral kan tuknak hmun hi Magwe Ramthen, Gangaw le Chin Ramkulh Hakha Peng chung ah a si.
Gangaw in ralhrang thazaang 200 tluk he ke in a rami zong Hakha le Gangaw kar ah kan kah hna,” tiah CNA nih an tial. CNA, CDF-Hakha le Htilin PDF hna i bawm in April 22 in April 30 ni 9 chung kahdohnak ah ralhrang minung 61 an thi i mizapi ralkap in minung pahnih nunnak a liam tiah theih a si. Credit; The Hakha Post
Thawngdang Relchap; 1988 Kum Lio Ah Ralkap Cozah Doh Ding In Political Activist, Siangngakchia Le Mino Tampi Hna Cu India, China Le Thai Ramri Ah An Rak Kal Hna. India ramri lei i a va kal mi hna cu India cozah nih Mizoram State chung i Champhai Dist., Champhai camp le Saihai Dist.,
Saihai camp ah an chiah hna. Saiha camp i an chiah ningdan hna hi fiang in ka hngal lo nain minung lu 30-50 kar tluk cu an um ve rua. Champhai camp i an chiah mi hna cu, Champhai khua in a khua taw Khan 2 tluk hrawng hla ah Police Station ca i an sak lio mi inn sak dih rih lo mi ah an chiah hna. Champhai camp a va phan kho mi hna hi 200-300 kar tluk cu an rak si ve lai dah.
Champhai camp i a va kal mi hna ah a tam deuh cu Hakha, Falam, Thantlang, Tahan-Kalaymyo le Matupi peng in mino siangngakchia deuh an si hna i, Champhai camp ka phanh hlan i Tidim lei in a vung kal mi hna cu sau um lo in hmun dang ah an kal ṭhan tiah ka theih.
Champhai camp i a ummi chung in cheukhat cu December thla chung ah CNF min in ralkap training laak ding in Kachin ram ah an kal hna. Acheu cu anmah le an khua cio ah a kiar ṭhan mi zong an um hna.
Hi kar chung ah Rangoon le Kawlram lei in Kawl siangngakchia le ralkap cozah a doh mi hna doctor pahnih (MBBS le BDS) le an hawile 15 in 20 tluk an hei phan ve. Anmah chung ah air force in a chuak mi ralkap senthum pakhat aa tel ve mi nih Champhai camp i a taang mi hna cu ralkap training a pek ve hna.
India ram Manipur State i a vung kal mi hna cu Tamu khua in ramri an hei tan i Mawre khua in Chandel dist. chung i ralkap battalion camp umnak pawng ah camp tuah piak in an chiah ve hna. Cu kaa hmun i a va phan mi hna cu Kawl miphun deuh an si hna i 150 – 200 kar tluk cu an um ve lai ti si.
Camp ah cun zei tuah khawh zong a si ti lo i, acheu cu Manipur khuapi Imphal le Churachanpur tbk. ah an va kal hna. Nawl lo in nan chuak tiah India police nih an tlaih hna i jail ah an khumh mi hna zong an um. Ahnu deuh ah acheu cu Delhi ah kal in UNHCR office ah dawrnak a va hal mi an um i Kawlram lei ah a tlung ṭhan mi zong an um hna.
China ramri lei i a va kal mi hna cu Kachin ram chung ah an lut i KIA ralkap umnak hmun ah an phan hna. KIA nih hriamnam hman ning le raldo thiamnak training an pek hna. Mah hi lio 1988 kum ah hin anmah Kachin mino siangngakchia tam nawn zong KIA ralkap ṭuan ding in an lut ve hna. Atu ah mah cu hna chung in zei maw zat cu KIA ralkap hruaitu upa ah an hung chuak hna.
Thai ramri lei i a va kal mi hna cu Karen National Liberation Army, Karenni Army le Mon National Liberation Army umnak hmun ah an va phan hna. Cu kaa hmun i a va phan mi hna nih cun 1 November 1988 kum ah ‘မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားများဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး : All Burma Students’ Democratic Front (ABSDF)’ tiin hriam tlai bu an derh i Kachin ram KIA ralkap sin i a phan mi mino siangngakchia pawl he Northern ABSDF le Southern ABSDF tiin an i fon.
1992 kum February thla chung ah Northern ABSDF mino siangngakchia pawl chung ah Kawl ralkap spy an lut tiin anmah chung ah i tlaih le i thahnak a rak um. Mah hi lio ah hin CNF ralkap pawl zong China ramri KIA headquarter umnak Pajau in Chin ram lei tlun kan i thawh i lampi ah kan um lio a rak si.
ABSDF ralkap pawl cu a hnu kum 4-5 hnu hrawng ah Western Branch tiin an cawlcanghnak hmun ram an kauh i India le Bangladesh ramri i hmun a khuar mi hna CNF le ALP ralkap sin ah an ralkap tlawmpal kum 2-3 kar chung an rak chiah ve hna.
Chittagong Hill Tracts i ka um lio ah Northern ABSDF Chairman a rak si mi Aung Naing cu Delhi in Bangkok ah kal aa tim i, Chittagong city ah aa din pah i ka va laak. Ka umnak Bandarban khua ah thla khat deng a caam. Bangkok lei a kalnak vanlawng cu Rangoon airport ah suimilam pakhat chung hrawng i dinh pah ding a hei si. Aung Naing cu University of Medicine, Mandalay ah senior medical student a rak si. A ka chimh mi ah, Roman Catholic biaknak a bia mi Portuguese hrinthlak a si.
1988 kum lio i Kawlram buai lio ah ralkap cozah uknak duh lo ruang ah le democracy uknak duh ruang ah India, China le Thai ramri lei i a rak kal mi hna hi 5,000 in 10,000 kar tluk cu an rak si lai tiah an tuak. 2015 kum tiang ramkulh Kawlram chung um Cozah a doh mi raltho bu pawl cawlcanghnak le umnak hmun ram langhternak map. Credit; David C B. Ling
Be First to Comment