Ramleng ummi Tlangrua khuami hna nih CNF le CDF caah US Dollars 170,000.00 cu Vaurawng Zuunthil sin ah an pekchanh. Credit: Salai William HC …………. Thawngdang Relchap>>>><<<< 1988 Kum I Kawlram Pumpi Buai Hram Aa Thawknak Kong. 1988 kum lio i ramkulh Kawlram pumpi buainak kong cu, hawi dang cio zong nih rak hmuhton cio mi tampi a um hlei ah, Kawlca in si seh,
Mirangca in si seh, mi tampi nih rel cawk lo in an chim an ṭial lengmang mi hmuh awk tampi a um cang. 1988 kum Rangoon khuapi i buainak cu March thla lai in aa thawk i September thla 18 ah ralkap nih ram uknak an laak tiang thla 6 chung deng a rau ti awk a si. A ram pumpi i cu kar chung ah thil a rak a cang mi vialte vun khawmh khawh ding cu a fawi lai lo, ṭial cawk zong a si lai lo dah.
Asinain tu tan i kei i ka hun ṭial mi hi cu, ramkomh Kawlram chung i uknak politics aa thlen-nawn ning, mah cu lio i ka rak hmuhton mi le ka rak theih ve mi thil kong tlawmpal, a bik in ṭhangthar mino hna nih vun hngalh ṭhan ve awk ah tiah vun ṭial duh hnawhchan bik hi a si. Hi kum i ramkulh Kawlram pumpi ah buainak a rak chuak mi cu,
Rangoon Khuapi university siangngakchia pawl nih cozah cung i lungtlin lonak an rak langhter mi in a rak i thawk mi a si. Mah cu lio ah a ram pumpi in a si ah, siangngakchia pawl an si ah, Ne Win cozah nih 1987 kum i phaisa an rak thah lio ah harnak an ton cio mi an lungsi lonak le an thinhunnak a rak dai kho tak rih lo.
Mah cu ti i siangngakchia pawl nih cozah cung i an lungtlin lonak a riamh hlan, 1988 kum February thla dih lai ah RIT (Rangoon Institute of Technology) university sianginn chung hostel um siangngakchia pahnih cu sianginn kam pawng Sandawin lakphak dawr an timi i lakphak an va dinnak ah lakphak dawr ngeitu nih tape recorder in hla an chuah tawn mi hla an ngaih duh mi cu, lakphak a ding ve mi cu kaa sangveng um tlangval zumawng pawl nih an chuahter duh hna lo i an karlak ah bia-al buainak a chuak.
Sang chung mi tlangval pawl nih siangngakchia pahnih an velh mi hna ah pakhat faak nawn in hma an hliamh i Insein police station ah an hei report. A veltu hna sang chung tlangval pawl lakah pahnih cu palek nih an tlaih hna nain a thaizing ah an chuah ṭhan hna. Pakhat pa cu a pa BSPP bawi upa a si ti si.
Hostel um le RIT siangngakchia pawl cu an i khawm hna i (March 13, 1988) zanlei sang ah siangngakchia a veltu pawl daan tat hna ding in le, siangngakchia le sangveng chung tlangval pawl karlak i buainak a chuak mi ah palek nih an tawlrel ning a dik lonak le an lungsi lonak cu Ward Council Office (ရပ်ကွက်ကောင်စီရုံး) ah an va chimh hna.
Mah cu ti i sang chung council upa ṭuanvo ngei sin i an va chimh lio hna ah cun cu kaa pawng i သမဝါယမ thil zuarnak inn cu aho nih a duah ti hngalh lo in a rak kaangh lio he aa tong. Mah cu inn a kaang mi cu sang chung um pa pawl nih RIT siangngakchia nih duah mi a si tiah an ruah i siangngakchia pawl cu velh in an zuan hnawh hna. Cu an velh mi hna cu hostel um an hawile dang nih thinhun in Insein lampi ah an hei zuan hnawh ve hna.
Lampi cu khat lei ah West Gyo Gone sang pa pawl le khat lei ah RIT siangngakchia pawl tiin an khat ṭhup. Sang upa le RIT saya te nih an karlak in an rem an ṭhen hna. Cu ti i buai lut pi in an um lengmang ko lio ah cun an kar-lak ah Mayangone lei in palek motor cars, deputy minister pa motor le riot police Hino motor cars vei zat an hei phan ve.
Tuan deuh ah cun palek nih khuachung sang mi pawl lei ah an meithal cu an hei i tinh nain, Education deputy minister pa le Yangon ramṭhen police chief pa cu BPI lam lei i an hei pial cangka in, riot police (လုံထိန်း) pawl le siangngakchia pawl karlak ah buai nawn in an vun um hna i, an meithal cu tlerhnak ah vaan lei an kah hmasa. Cu hnu in tear gas (riot gun) in an vun kah hna i siangngakchia pawl cu an umnak hostel lei an hei tlikzaam lio ah an hnulei in meithal in an hei kah hna.
Meithal kah mi kuan nih Ko Phone Maw (a fifth-year Chemical Specialization student) le mechanical engineering final year a si mi hna Ko Soe Naing le Ko Myit Oo cu faak ngai in a hliamh hna. Mah cu zaan ah cun Insein hospital ah an kalpi hna i Ko Phone Maw cu lampi ah a thi i Ko Soe Naing cu sii-inn an phanhpi hnu ah a thi ve. Ko Myit Oo cu atu tiang a cuap i kuanfang a lut mi cu chuah kho ti lo in aa nunpi ko ti si.
March 14 chun ah, BBS radio in RIT siangngakchia le အနောက်ကြို့ကုန်း sang um tlangval pawl an i sikvelhnak ah siangngakchia Phone Maw a thi i Mg Soe Naing cu Yangon hospital ah a chung mizaw in aa cawnghhramh lio a si tiah lih in thawng an vun thanh. Cu lio ah education minister a si mi U Kyaw Ngein can-ai ah Dr. Kyaw Sein an thlen mi kong zong an thanh chih.
Mah cu ko nih cun RIT siangngakchia pawl an thin a khenhter chin hna i, cozah sin ah duhhalnak point pasarih le Ko Phone Maw a thihnak kong ah ca pahnih an chuah. March 15 ah RIT sianginn velchum cu zing 9:00 am in palek, riot police le armored cars nih an kulh ṭhan hna. Thamyaing i a ummi siangngakchia pawl cu an i khawm i,
RIT sianginn lei an va kalnak lampi Thamyaing lam ṭe aa tonnak in palek nih thirhri hling zam mi in an kham mi cu an laak i siangngakchia pawl cu an kalter hna nain RIT Sianginn hmai an phanh ah lut kho loin an kham ṭhan hna. Mah ti cun hnu-hmai kiar-kal kho loin taartahaak in an chiah hna. Caan tlawmpal a vun rauh ah palek bawi pakhat nih siangingakchia pawl cu an umnak hostel ah kir ding in a chimh hna. Nan kal lo ahcun kahnak nawl an kan pek tiah a tlerh hna.
Chun hnu suimilam 3:15 pm hrawng ah palek, riot police le ralkap 500 ringlo nih meithal he RIT sianginn luhnak kutkaa an hrenh mi cu an nam i sianginn chung ah aw-aan he an va luh hnawh hna. Sianginn velchum chung i a um mi cu aho hual lo in, canteen i rawl a ei lio mi zong minung 600 ringlo an tlaih chih dih hna.
Mah cu zaan 8:00 pm i BBS radio thawngthanhnak ah “Siangngakchia pawl nih buainak an tuah ruang ah palek le ralkap nih sianginn chung ah lut in siangngakchia pawl cu biaruahpinak an ngeih hna i hnahnawhnak a um mi cu an daihter. Khua le sang daihnak le uknak hnahnawhnak a tuah mi cu faakpi in sual phawt an si hna lai,” tiah a si lo ningpi in thawng an vun thanh.
Mah ti i RIT siangngakchia pawl ralkap le palek nih an tlaih an kah hna i a thi le aa hliam an um thawng cu Rangoon khuachung mi nih an vun theih dih ve. Mah cu lio ah cun Rangoon khua-chung ah Regional College pathum le University sianginn pakhat, University of Medicine, University of Dental Medicine, RIT sianginn tiin an rak um hna. Palek nih an kah hna nak kong cu RIT siangngakchia pawl nih university sianginn dang pawl ah cun an va kal i an chimh hna.
Ko Phone Maw a thihnak kong ṭial mi ca an pek hna. Siangngakchia tam deuh cu Sianginn class chung ah lut in ca an cawng duh ti hna lo. Cu RIT siangngakchia pawl buainak kong cu a bik in Rangoon University (Main) ah vun ceih khun le chimrel a hung si. 1988 kum March thla 16 ni i Rangoon University pawng, Inya Lake kam,
Pyi road lampi cung, တံတားဖြူ (White Bridge) an timi ah siangngakchia thong tampi ralkap le riot police nih hnu hmai in an rak kan kham/tlaih/tukvelh i kan rak tlikleeknak kong ka peh ṭhan te lai. Mah hi lio ah hin Rangoon Chin University siangngakchia pawl a rak i tel mi an um leen ve.
Mah cu ni le a thai kip i siangngakchia a tlizaam manh lo mi an tlaih hna i Insein jail ah thla 2-3 kar tluk an khumh mi hna hi 300 in 400 tluk cu an si lai dah. Pu Van Tuah Piang, atu ah cun USA, Indianapolis Falam community leader (CNF ralkap hlun) zong khi Insein jail i an khumh mi ah aa tel ve.
Be First to Comment