Chin ramkulh, Mindat- Matupi lampi um mi Aidar khua cu SAC ralkap nih atu le atu an hrawh. April thla dongh zong ah khan a voithumnak an hrawh ṭhan. Cucaah bawmhnak kan herh tuk, tiah Aidar khua mi hna nih an chim.
Mindat in Matupi ah SAC ralkap pawl cu voithum an kal cang i, an kal fatin Mindat le Matupi kar um mi Chainpian, Harṭu, Ramṭing le Hmunṭung khua hna cu an hrawh lawng siloin, phaisa, Ar, Vok, Sia le Innsaknak thilri hna an fir, tiah tualchung mi hna nih an chim.
SAC ralkap nih inn an hrawh lengah mei in an khangh caah khua mi hna cu 2021 October thla in ramlak ah har ngai in khua kan sa. Ramlak khua kan saknak hi thla 8 a si cang i, eidin zong kan chambau tuk cang. Ralzamnak ah minung 6 an thi cang. Ngandamnak lei le eidin kong ah a ran khawh chung in bawmh kan herh ko, tiah ralzaam mi hna nih an chim.
Sagaing Le Magwe Ramṭhen Ralzaam 3,00,000 Deng An Um Cang: SAC ralkap le PDF kar kahdohnak ruangah umnak chuahtak in ral a zaam mi cu Sagiang le Magwe ramṭhen in minung 2,91,100 tiang an phan cang, tiah United Nation’s Office for the Coordination of Humanitarian Affairs(UNOCHA) Myanmar nih May 6 ah a thanh.
Ralzaam hi Sagaing ramṭhen in 240,600, Magwe ramṭhen in 50,500 an si. Hi milu zat hi 2021 February 1 in 2022 April 25 tiang laak mi cazin a si, tiah UNOCHA nih an cathanh ah an langhter. Chin ramkulh in minung 36,300 le Depaeyin peng in minung 9,341 ralzaam dirhman a phan mi an si cang. Cu pinah 2021 February thla in atu tiang Myanmar ram chaklei (northen region) ah biaknak hmunhma le mizapi inn 8,890 SAC ralkap nih an khangh cang, tiah an thanh.
Harnak a tong mi hna umnak hmun ah va kal hnawh in bawmhchanhnak va pek zong SAC nih an sianh lo, tiah UNOCHA Myanmar in ṭuanvo ngeitu nih an chim. 25 April 2022 tiang ah Myanmar ram pumpi in ralzaam dirhmun a phan mi dihlak cu minung 9,24,800 an si i, cu chung ah minung 5,78,200 hi February, 2021 hnu in a zaam mi an si hna, tiah an cathanh ah an ṭial. Credit: The Chin Post
Covid zawtnak a chuah hnu le SAC ralkap nih uknak an laak kumkhat leng chung ah ramchung chawlehnak rian i dinh cio a si i, pumtlamtlinglo zapi cu an rian in dinhter an si caah rian ngei lo in an um, tiah pumtlamtling lo bawmchantu hna nih Than Lwin Times ah an chim. Research tuahtu pakhat nih record a ṭial ning ah cun ramchung i pumtlamtlimglo 15% hi an mah le aa tlak ning in rian an ṭuan hna. Asinain, atu ah cun Covid zawtnak ruang le ralkap nih uknak an laak ruang ah rian ngei lo in an um dih ngawt hna.
“Company pawl zong an i dinh cio tikah rian tlawm chin lengmang i, a hmasa bik ah rian in chuah a tong mi cu pumtlamtlinglo pawl an si. Cu lakah nu hna cu pa nak in hmunhma an ngei lo deuh fawn. Phaisa laakluh an ngeih lo tikah harnak tampi an tong i, an harsa ngaingai,” tiah pumtlamtlinglo bawmchantu hna nih cun an chim.
Pumtlamtlinglo pawl nih ruan ṭuan awk an i hmuh khawh lo tikah an pawcawmnak caah harsa ngai in an um i, an ngandamnak le thluak(mental) damnak ding caah a rannak in bawmh an herh ko, tiah cu lei kong he rianṭuan mi hna nih an chim. 2019 lio i milu relnak cazin ning ah Myanmar ramchung milu(population) 12.8% hi pumtlamtlinglo an si.
Relchap; Myanmar ram pumpi in dohthlennak tuah hnu May 7, 2022 nikhat chung kahdohnak ah SAC ralkap 75 an thi, tiah Yangon Khit Thit nih a thanh. Cazin ning ah SAC ralkap a thi mi hi Karen ramkulh, Kyiaphyo le Galone kahdohnak ah 13, Karenni ramkulh Phurosu peng ah 20, Kachin ramkulh Myitgyina ah 2, Magwe ramṭhen Thilin ah 10, Yesgyo ah 1, Sagaing ramṭhen Khin U ah 6, Tanhse ah 20, Yangon ramṭhen South Okkala ah 3, an dihlak 75 an si. South. Okkala ah PDF pakhat a nunnak a liam.
NUG Cu A Biakam Bangin Hriamnam Pek Dingah Bo-Naga Nih Hal: SAC ralkap dohnak ding ah Myanmar`s Royal Dragon Army(MRDA-Monywa) nih Battalion pakhat ca tal, a ran khawh chungin hriamnam pek ding ah MRDA-Monywa hruaitu Bo-Naga nih NUG Defense Minister U Ye Mon cu ca a kuat.
SAC ralkap cu MRDA nih a ukmi hmun pawl ah rallam sial an i timh caah, NUG Defense Minister U Ye Mon le MRDA hna cu March 13 lio ah an rak i tong. Cu an rak i ton lio ah U Ye Mon nih hriamnam ka’n pek hna lai a rak ti hna. Cucaah Battalion pakhat ca tal hriamnam a rannak in pek ding le a biakam tlinh ding ah Bo-Naga nih a hal, tiah theih a si.
MRDA-Monywa cu, SAC ralkap a hram in bongh khawhnak ding ah NUG a dir hlan in an ngeih mi hriamnam hnihkhat he SAC ralkap an rak doh cang mi an si. NUG Ministry Of Defense Battalion zong nih a cohlan mi phu an si.
Relchap; Min Aung Hlaing nih sawmnak a tuah mi remdaih tonbiaruanhnak cu tlangcung hriamtlai lawng siloin, telh awk a si ve mi an i tel lo caah cu sawmnak ah cun kan kai lai lo, tiah All Burma Students` Democratic Front(ABSDF) nih cathanh an chuah. May 2 ah remdaih tonbiaruahnak kong sawmnak ca cu kan sin a rung phan. Sihmanhsehlaw aho poh tluk ruang tein ceihmainak ding sawmnak a si lo. Telh awk a si ve mi phu, ramkhel tonbiaruahnak a um a herh, tiah ABSDF nih cathanh an chuah.
Min Aung Hlaing nih remdaih tonbiaruahnak a sawm mi hna chung in KIO, KNPP, CNF le ABSDF hna cu an kai lai lo. AA ralbawi zik General Htun Myat Naing nih, ralbawi Htin Lat Oo ralrin a pek hnu in ramkhel tonbiaruahnak kai ding aa tim mi an tlawm, tiah hlathlainak a tuahtu hna nih an chim. ABSDF cu ram pum pi kahdaihnak NCA min a thu mi hriamtlai pakhat an si ve. Crd; The Chin Post
Be First to Comment