Press "Enter" to skip to content

SAC Ralhrang Hna Nih Falam Peng, Tlangzar Khua An Khangh Ah Khan SAC Ralkap Cheukhat An Khnagh Chih Hna

Naite ah ralhrang nih Tlangzar khua inn an khangh hna ahkhan an ralhrang thi pawl ruak an khangh chih len hna. A kaang dih lo mi hmaanthlak an si. Inn neitu min kha langhter a rem deuh lo caah ka langhter lonak si. Credit; Salai William HC

Thawngdang Relchap>>>>><<<<< 1988 Kum I Kawlram Pumpi Buai Hram Aa Thawknak Kong A Peh. 1988, March 17 ni zong siangngakchia tam deuh cu classroom chung ah an lut ti hna lo. Zei dah a cang lai tiah hnatun le khua hoiher cio khi aa si hna. Kei zong cu Laimi siangngakchia hawi cheukhat he Rangoon University (Main) ah cun kan va kal ve ṭhan hna. Chun hnu hrawng in khin siangngakchia pahnih-thum nih RC (အပန်းဖြေစင်တာ) inn hmai zawn in cozah duhlonak chim an thawk ṭhan. Mah cu lio i bia a rak chim mi siangngakchia cheukhat cu a hnu i siangngakchia cawlcanghnak ah hruaitu dirhmun in a ummi zong an hung um hna. March thla 17 ni i ralṭha in le zapi hngalh in bia a rak chim mi hna cu:

Min Zeya (Mon miphun a si i Law final year a kai lio a rak si. Atu ah cun People’s Party i Vice Chairman). Ba Htoo Maung (hrenginn a tla i a chuah hnu in politic lei cawlcanghnak ah aa tel ti lo). Yu Yu Maw (Law major kum linak a kai lio a rak si. 1988, March 17 ah ralkap nih an tlaih i Insein jail ah an khumh mi hna ah aa tel ve. 7/7/88 i jail in an chuah hnu ah, 1988 kum August thla ah Rangoon um University siangngakchia pawl nih All Burma Federation of Student Unions (ABFSU) an rak derh kaa lio ah CC member pakhat sinak in a rak i tel ve.

Hi lio ah ABFSU i CC member ah nu aa tel mi an rak tlawmte. Amah le cu lio ABFSU i CC member pa pathum cu 1988 kum November thla ah Kalaymyo in Falam, cu in Rih lam zul in Mizoram Champhai refugees camp ah ka rak kalpi hna. Kachin ram ka kal hnu ah an pali in Kawlram ah an rak lut ṭhan ti thawng ka theih. A karlak ah vun hngalh awk ah, All Burma Federation of Student Unions (ABFSU) cu, Rangoon i sianginn a rak kai mi university siangngakchia cheukhat nih All Burma min in derh mi a si nain, hmun dang khua dang i sianginn le university siangngakchia pawl an aiawh dih hna tinak a si lo. Siangngakchia pawl i-funtom khawh deuhnak le aw-aan pakhat chuah in cozah dohnak ah rak derh ṭhan mi deuh a rak si.

Cu ti cun siangngakchia pawl cu a thong in Rangoon University sianginn chung ah cun chun nitlak kan um hna. Mah hi lio ah hin Yangon University Vice-Chancellor Dr Ba Than Huck nih hnemhnak bia phun a rak chim. Cozah lei aiawhtu upa pakhat nih zei dah nan duh mi a si tiah siangngakchia pawl cu a hal hna i, ‘Fascist cozah hrawh thlaak kan duh’ tiah an vun au. Mah cu ti i siangngakchia pawl sining cu a hmuh hna tikah ‘University velchum in nan chuah lo poh ahcun zei hmenh nan cang lai lo,’ tiah Vice-Chancellor Dr. Ba Than Huck nih cun a ti hna.

Zanlei sang mui hlan deuh suimilam panga hrawng ah a si rua dah, a caan ka fiang ti lo, ruahlo pi in Rangoon University velchum pi cu ralkap le palek nih an kulh dih ti thawng kan vun theih i hei zoh hna cu hauhruang kam ah meithal he an dir liangluang ko khi kan hei hmuh hna. Cu ah siangngakchia cheukhat cu ruah awk hngalh lo in tlaih lai ṭihphan ah sianginn kulhnak thirtung hauhruang kai in leng lei i tlik an i timh lio ah an rak tlaih mi hna zong an um. Acheu cu sianginn chung i hostel le classroom ah aa thup zong an um ve.

Kei le hawi cheukhat cu Judson Church pastor pa umnak inn kulh chung hnulei i siangngakchia umnak inn fate ah kan i duup hna. Mah cu lio ah cun riot police le ralkap pawl cu ral tu lai bang an G-3 meithal he sianginn chung ah cun an luh leen khi a lang in kan hei hmuh hna. Mah cu zanlei le zaan ah cun siangngakchia a za leng in an tlaih ṭhan hna i Insein jail ah an kalpi dih colh hna.

Khua a vun mui i zaan suimilam pakua hrawng a hun ti ah khin ralkap pawl cu sianginn chung in an chuak ṭhan. Mah cu hnu in cun sianginn leng ah kan chuak cio hna. A thaizing March 18 ni zong siangngakchia le khuachung mi tel in Rangoon khuachung ah cozah duhlonak an hun langhter ṭhan i an buai ngai hna i minung a za leng ralkap le riot police nih an tlaih ṭhan hna. Jail car chung ah tam tuk an khumh mi hna an thaw a iap tuknak ah lampi i a thi zong an um ti si.

Mah cu zaan 18/03/1988 ah cun cozah nih Rangoon khuachung ah ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးဥပဒေပုဒ်မ ၁၄၄ (Section 144 of Criminal Procedure Code) an chuah i University le sianginn vialte khar chung dih ding in an thanh. Insein jail i an khumh mi hna siangngakchia cheukhat cu ပုဒ်မ ၁၀ (က) – section 10 (1) in sual an phawt hna. 1989 kum i Pi Aung San Suu Kyi amah inn ah house arrest in an hren mi zong kha ပုဒ်မ ၁၀ (ခ) – section 10 (2) in a si.

ပုဒ်မ ၁၀ cu : Ram humhimnak le daihnak ah hnahnawhnak le rawhralnak a pe tu asiloah hnahnawhnak pek ding in timhnak a ngei tiah ruah a si ahcun, ပုဒ်မ ၁၀ (က) ning in tlaih i thla 6 tiang jail ah khumh khawh an si i, ပုဒ်မ ၁၀ (ခ) ning in cun an umnak inn ah kum 1 chung tiang hren khawh an si. ပုဒ်မ ၁၀ (က) le ပုဒ်မ ၁၀ (ခ) ning in jail ah an khumh mi hna a caan a tlin tik ah, ပုဒ်မ ၁၂ le ပုဒ်မ ၁၃ hmang in, cozah cabinet minister hnatlaknak in jail an khumh mi hna a nicaan chap piak le sauter khawh a si.

Hi phungphai cu 1975 kum ah Ne Win cozah nih an rak chap mi phungphai a si. Hi phungphai hmang in mi pakhatkhat kha cozah le uktu ca ah ṭihnung raal a si tiah an ruah mi cu court nih nawl peknak um loin tlaih i hrenginn ah khumh khawh an si. ပုဒ်မ ၁၄၄ cu : A tawifiannak in cun, minung panga (5) leng tam hmunkhat ah i buut lo ding timi a si i, cu naak tam in an i buut ahcun sualphawt i huah ding ti khi a si. Tu kum ah Kawl ralkap nih ram uknak zaangkhawn in an laak hnu February thla ah section 144 ning in kum 20 tiang hrenginn ah taanter khawhnak nawl an hun chuah ṭhan kha.

Sianginn an vun khar in cun hmun dang in Rangoon khuapi ah a kai mi university siangngakchia tam deuh cu an khua ah an tlung cio hna. April thla ah cozah tuah mi Hlathlai Bu (Commission of Enquiry) nih March thla buainak ah siangngakchia 3 an thi i, 625 tlaih an si mi ah 141 cu criminal code section 144 ning in tlaihhren an si rih hna tiah an thanh.

April thla chung ṭhiam ah Ex. Major General Aung Kyi (1962 kum lio i Ne Win ralkap nih ram uknak an laak lio ah Vice Chairman a rak si mi) nih a kut ṭial in cahmai 40 a timi, Kawlram ah chawleh ningcang thlen a hauhnak kong zapi rel khawh cio awk in Ne Win sin ah open letter a kuat. Kan hngalh bal lo mi tampi a ṭial i rel a rak nuam ngai.

Sianginn an khar chung ah cun May thla dih lai ah RCBC (Rangoon Chin Baptist Church) nih Judson Church Center ah organized tuah mi Summer Campaign kan rak kai hna. May 30 ah sianginn an hun ṭhan. U Aung Kyi ṭhiam nih Politic le Economic kong ah cham-baunak a ummi le March thla i palek le ralkap nih siangngakchia pawl cung i thil sual an tuah mi kong langhter mi ca a ṭial ṭhan.

Sianginn cu kan kai cio ṭhan hna nain a kai lo mi, a bau mi an tam ngai hna. Zarh hnih hrawng kan vun kai ah cozah duhlonak caṭial mi sianginn vanpang ah a taar le a phaw mi an hung um hna. Siangngakchia cheukhat cu siangngakchia bu – student union bantuk in i pumh in sianginn chung hostel le hall ah cu lio thilcang le cozah donak ceihmainak an hun ngei lengmang hna. Classroom zong ah ṭha in ca an cawng ti hna lo. June thla zarh thumnak ah University sianginn an khar ṭhan. Rangoon khuachung cu zapi tel in za lampi cung ah cozah duhlo langhternak an vun thawk.

Sianginn an hun khar ṭhan in cun cu lio ah Mogok khua i သတ္တုတွင်းဝန်ကြီးဌာန (Ministry of Mines) ah Asst. Manager in a rak ṭuan mi ka u Ni Siang Ling pa sin ah ka va tlawng. August thla 8.8.88 zarh hnihnak tiang ka va um. A mak ngai mi cu, mah cu lio ah Mogok khua chung ah cozah nih Hotel tuah le saknak nawl an rak pe hna lo. Hi khua lawng hi ramkomh Kawlram chung ah Hotel saknak nawl pek lo mi khua a rak si rua.

Cu lio i ka hmuhton mi tlawmpal theihtlei sawh ah ka vun ṭial te lai. Mah cu hnu ah Rangoon ka phanh ṭhan in ralkap nih ram uknak nawl an laak September 18, 1988 tiang hmu-hton mi kong ka peh ṭhan te lai. Pi Aung San Suu Kyi nih RGH hmai i a hmasa bik mi zapi hmai ah bia a rak chim lio ah Rangoon University Mathematics Department i tutor ca chim rian a rak ṭuan mi Saya Peng Thang le Saya Pa Hmun he kan rak ngai ve. Democracy kong a rak chim. Crd; David C B. Ling

Be First to Comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *