Ralhrang vanlawng in ralhrang hawikom Pu Ngun San Aung le an nu cu Yangon lei ah an kal

30 January Hakha: Ralhrang vanlawng in ralhrang hawikom Pu Ngun San Aung le an nu cu Yangon lei ah an kal. Ralhrang hawikom cu ralhrang vanlawng in kawl ah Caw ek Naa ek thaiah an kan hoi.

USDP party in MP a rak cuhmi Van Ni zong tu lelek ralhrang helicopter in a umkal hnuah kan hnulei kha Hakha in Kawlrawn ah caw-ek Na -ek thaiah a lo diam hoi.

Zei btk Krihfabu le Pastor hawikom an si zongah mithmai zoh loin tlaih hna ding an si ko. Chinram a khaang te ding tiah ruah ko mi hna hi, zoh liam men ding a si ti lo. Credit; Salai William Hlawnceu

Relchap; 2023 Ah Dohthlennak Dawnkhantu Hna Part (4) 2023 thimhnak hi asi khawh lai maw: Kaalung hohak nakin thimhnak cu 2023 February 1 le July 31st Karlak ah tuah ding asi. 2023 July 31st nakin hnu deuh le tlai deuh a ngah ti lo.

Cucaah MAH nih a mah nih a tuah mi le a thim mi Commission Hotu U Tin Soe le nih 2023 thimhnak si khawh awk ah karhlan in an I zuam cukmak cang. Ramkhel Party rual phung lut asi nak lai a har tuk mi Upadi cu Commission nih an siam colh. Thimhnak ah a lut ding mi hna le Party hna temṭawn tu Upadi le mumal dundan cu an siam.

Mipi nih an duh mi Palai le Party vote pek khawh lo ding in (Asiloah) mee pek tu hna lung rawk cikcek ter tu mumal le dundan, zulh awk phunglam cu Commission nih an siam: Vote thlak lio ah Dinfelnak um seh tiah hlathlai tu phu hna zalon tein a cawlcangh khawh lo ding in Upadi cu Commission nih an tuah.
Rallokap a duh lo tu le a doh tu Party le Palai umlo bak ding in Commission nih an tuahto mi asi caah, a hnu bik ah USDP le Rallokap duhning in alam mi Party hna lawng an tang te lai.

Cu hna he 2023 thimhnak cu tuah awk ah MAH nih aa timh. A thianghlim mi le a dikfel mi thimhnak tuah awk ah MAH nih aa timh mi asilo. MAH nih a tuah duh mi 2023 thimhnak si khawh ding ah le hlawhtlin awk ah a herh mi (4) hna cu: (1) Thimhnak Commission (2) Thimhnak ah a lut ding mi Party le Palai hna

(3) Vote pektu Mipi cheukhat, (4) Mee thlak nak zung cheukhat. Hi vialte hi MAH caah timhcia tein an um cang ti khawh asi. Amah MAH duhmi Commission an um cang. USPD Party aum cang. Thimhnak ah teinak ahmuh ballo mi Party rual an um cang. Vote pek ding mi ah Rallokap le a family hna, Rallokap minung hna, Rallokap chung mee thlak nak zung hna, tbk in tlin tein Commission nih a ciasa in an tuah piak dih cang. By- JRT

Adang; JANE EYRE PART – I; Jane Eyre cu bawh te a si lio ah, a nu le pa nih hnu hmai zul in an thih tak caah, a pu ( a nu ṭa ) nih a zoh khenh. A pu nih cun fa pathum a ngeih hna i pa pakhat nu pahnih an si. A pu cu rau lo te ah a thi ve ṭhan. A pu fa upa cem hi pa a si i kum-14 a si. A min ah John a si i John nih cun Jane Eyre cu a nihsawh a serh sat zungzal. John sianginn kai ah khudang a kal caan lawng hi Jane caah cun John kut in a luat caan a si. Nikhat cu John cu sianginn cun a rat tlung ṭhan caah Jane cu — John nih a ka tihram ṭhan sual lai ti a phan caah, innkhan dang ah aa thup. Thlalang awng khanzar phen te ah a ṭhu i cauk a rel.

Cu lio ah cun John nih kutka cu a vun nam i, “ khuazei ah dah sa-chia nu hi a um,” tiah a van au pah. Jane Eyre cu a thinphan lung in kalaka zar mi phen cun a rak chuak i, “ Hi ka hin ka um, zeidah na ka kawl lengmang cousin,” tiah a hal. John nih cun aa thaw i, “ Cousin na hei ka ti ve tih? Nangmah hi ka cousin si awk ah na tlak loh, nangmah bantuk mi sifak, nu le pa ngei lo mi nih hin cousin tiah rak ka au ti hlah! Sir, tiah na ka auh cang lai,” tiah a ti. Jane nih cun, zeitik hmanh ah Sir kan ti lai lo na kut tang minung ka si lo tiah a leh. John nih cun a zuan hnawh i a vuak. Jane cu a lau lung in John cu a rak nam caah John cu a lu thichuak lak in a vai suk. “ Ka nu! Ka nu! rak ka chanh, Jane Eyre nih ka thi a ka chuah,” tiah a nu sin ah a tli. A nu cu a thin a hung tuk caah Jane Eyre cu red room ah va erh uh tiah an sin-um pawl order a pek hna.

Red room cu — Jane Eyre a pu thihnak khan a si i ho hmanh nih an pal bal loh. A pi nih a caan te lawng ah a pal tawn i thianh caan a zat caan lawng ah sin-um pawl nih an va thianh tawn. Cu ka khan cu a pu thla a tang tiah an zumh i an ṭih ngai mi khan a si. A hleice in ngakchia nih an ṭih mi khan a si. Jane cu a thin a phang tuk i a pi cu zaangfah a nawl chih. Asinain a pi nih cun, kan in cawm le kan in zohkhenh cia hmanh tuak loin ka fapa cung ah kut na thlak hrimhrim a ti caah Jane nawl nak bia cu a ngaih piak duh loh.

Sin-um pahnih nih cun Jane cu a keh le vorh zaktang in an cawi i inncung red room ah cun an kai pi. Bessie timi sin-um nu nih cun, “ Jane Eyre, i chang hlah. Nai chang ah cun ṭhutdenh ah hri in kan in ṭem lai. Cu na duh lo ah cun daiten ṭhutdenh ah ṭhu,” tiah a hro chih. “ Hi ti ning te na zia a si ah cun, John nih ro a co tik i mah hi ka inn master a si tik ah an ṭhawl te lai i um nak na ngei te lai lo. Anmah level in um i tim hlah. Sin-um nak hmanh in na si ning a niam deuh hi i theih. Kan dawt caah kan chimh,” tiah a ti i kutka cu a khar kanh.

Jane Eyre nih cun, ka thih tiang zong John hi ka master a si lai lo. Hi inn hin ka chuak te lai tiah tiah a au chih ve. Innkhan cu a sen mi color lawng te in aa ṭamh i ihkhun pawng ah a pu hmanthlak an suai cham mi ngan pi aa tar. Mei lo in muih lak ah a um caah Jane Eyre cu a ning a ṭih tuk i a ṭap a au chih nain innka cu an ong piak hlei lo. Zaan khuadei khuasik lak ah cun thir lengmang te le ningṭi bu te cun a ṭhu. A ṭahnak ah a baa i chikhat aa hngilh. Zinglei ah a hun i ṭhang i ihkhun cung ah a rak it. Innkhan dang ah an rak ṭhial ṭhan kha a van i hngalh. A pawng a van zoh i siibawi pa le sin-um nu Bessie cu a pawng ah an dir.

Siibawi pa nih cun, “ zahan zeidah a cang na ka chim kho la maw, zeidah dah an zawt ter,” tiah a hal. A kaa aan a van i timh ah khin, sin-um nu Bessie nih cun, amah le mah aa chuih i a tlu sual le si tiah a leh. Jane Eyre nih cun a duh ve lo i, a si lo, ka pi nih red room ah mei loin zaan khuadei a ka chiah caah si tiah a chim chih ve. Doctor pa nih cun, Bessie cu inntang ah rian a fial i Bessie a kal kar ah Jane cu bia ṭha tein a hal. Jane nih cun thil sining a chimh dih hnu ah, doctor pa cu a lung ṭha pah lo ngai bu khin, “ zeiti a si zong ah mi cheukhat nak in na van a ṭha ṭhiamṭhiam ko.

Hi tluk innṭha ah na um, thil puan ṭha nai hruk, na pi fale ei mi na ei, sin-um nih na duh poh an in tuah piak hi na thei ko lo maw,” tiah a ti. Jane nih cun, hi ka um ka huam ti lo kal ka duh. Kal nak ka ngei fawn lo pin ah ka ngakchia tuk fawn tiah a ti. Doctor pa nih cun a lam ka theih ko. Sianginn kai ah kal law na caah a ṭha deuh. Na pi kan chimh piak lai mu tiah a ti. Doctor pa cu inntang ah a ṭum i a pi he cun bia tlawmpal an vai i ruah.

Bessie cu a rak lut ṭhan i lak-phak-tii le changreu a rak put i Jane cu a ei ter. Cun Bessie cu thlalang awng kam ah a ṭhu i hla a sa. “ Ngakṭah hna daw tu, nu ngei lo hna ca nu can, pa ngei lo hna ca pa can, ngakṭah hna daw tu Pathian,” timi hla te khi a sa. Bessie cu a aw a hno tuk i Jane Eyre cu a lung a hno i a ṭap thluahmah. Jane nih cun, Pathian nih cun a ka um pi tak ko maw. Ka hawikom ṭha cu a si tak maw tiah Bessie cu a hal. Bessie nih cun, si ee, Bawipa nih an dawt i an um pi peng ko tiah a ti i a cal ah a hnamh i a chuah tak. Jane cu Bessie um dan cu a lung a fiang lo i a khuaruah a har. A ngeih a chia nain aa lawm fawn. Bessie nih hin a hro a rak tawn nain a rak dawt timi te kha a hung i fiang ṭhan.

Jane Eyre a pi nih cun a fale cu Jane Eyre pawng ah um hlah uh. Chawn hlah uh a neih zong neih hlah uh tiah a ti hna caah an hrial dih. Christmas le ni sunglawi caan zong ah Jane Eyre cu amah um ten a um i cauk tete a rel tawn. Cu ti cun thla zeimaw zat a liam hnu ah, an inn ah tar pa pakhat a rak ra. A pi nih cun Jane Eyre cu a auh i tarpa hmaika ah cun a dir ter. Tar pa nih cun, a min le a kum a hal. Cu hnu ah, Bible ca na rel maw tiah a hal i Jane Eyre nih cun ka rel pah ko tiah a leh. Na thih tik ah zungzal hrem hmun Hell ah na tlak lo nak ding ah zeitin dah na tuah lai tiah a hal ṭhan. Jane Eyre nih cun, “ ngandam tein ka um lai i thih lo kai zuam lai,” tiah a leh. Tarpa cu a lau tuk i a thin a hung. “ Thih lo ding in ho fa dah a um khawh, na si kho ti loh fak pin cawn piak na hau,” tiah a ti. A pi nih cun, mah tin a si ruang ah hin nangmah kut chung ah kan up nak a si. Hawi nak hleice in na va cawnpiak a hau. A hmet tein a hrawk hrawl phun in a ṭhang mi si tiah cu tarpa cu a cah.

Ni tlawmpal a rauh ah khin Jane Eyre cu sianginn kai ah cun aa dawh. Anih nih cun sianginn ṭha phun ah kai ding ah aa ruah nain LOWOOOD INSTITUTE timi ngakṭah sianginn tu a rak si. Cu ka sianginn a ngei tu cu a nii te inn i a hmuh mi tarpa cu a rak si. Cu tarpa nih cun mi zapi hmai ah Jane Eyre cu auh i ṭhutdenh cung ah a dir ter. “ Mah Jane Eyre hi mi hrawk-hrawl a si. A chuak sual mi a si caah a thlarau khamh a si khawh nak hnga a pum hi hrem a herh. Cucaah cun, a ho hmanh nih nan kom lai lo i a chawnh zong nan chawn lai lo.

Cuticun Pathian sinah a sual aa ngaihchih lai i ngaihthiam a si lai,” tiah a ti hna. Asinain, nu ngakchia pakhat a min, Helen a si mi nih Jane Eyre cu a rak komh i ṭha tein a chonh. Cu Helen cu a nu nih a thih tak caah a pa nih nupi dang a ṭhit i a nu ei nih a rem lo caah ngakṭah sianginn ah an chiah ve mi te a si. Helen cu rau lo teah pul rai ( typhus ) nih a tlak i a thi ve ṭhan.

An sayamah te lak ah pakhat hi a ṭha tuk mi a um i cu nih cun Jane Eyre cu a dawt i a zaangfah. Nikhat cu a auh i, “ Kan sayaci pa nih a chim mi hi a hman mi si maw, mi hrawl-hrawl cu na si maw,” tiah a hal. Jane Eyre nih cun ka si lo. Ka pi nih a ka puh nak a si tiah a ti. A sayamah nu nih cun, mi that le lainawng hmanh pei biaceih piak an si tik ah, an palh lo nak kong chim nak caan an pek hna cu. Nang zong na si lo nak hi langh ter khawh kaa zuam lai tiah a ti. Jane nih cun ka sining hman cu Bessie le siibawi pa nih an theih ko. Ca kua hna law hal ko hna tiah a ti i a sayamah nu nih cun ca a kuat hna. Jane Eyre chim mi cu a hman mi si ko ti a theih le cang ka in mi zapi sin ah a thanh i, nihin thawk in Jane Eyre hi ho hmanh nih hrial ti hlah uh tiah a ti hna i Jane Eyre cu hawi sin ah a ṭhu to kho ṭhan.

Jane Eyre cu cuka sianginn ah cun kum-6 a kai hnu ah kum-2 sayamah a ṭuan. A sayamah nu cu va a ngei i cuka sianginn in cun a chuak caah Jane Eyre zong cu, cuka sianginn um a huam ve ti lo i news paper ah a kong kyaw-ngia a tuah i rian a kawl. Ruah lo pi in Mrs. Fairfax timi nih rian auh nak ca a rak kuat. Jane cu inn ca chim tu ( governess ) ṭuan ding in cun Thornfield Hall timi ah cun aa thawh. Thornfield Hall cu a va phan i Mrs. Fairfax timi tar nu nih cun lumsa ngai in a rak don. Thornfield Hall cu inn datthum a si i innkhan ṭol cawk lo ti awk in a ngan mi a si. Tlangbo cung ah aa sa mi inn a si i khua he aa hlat nak ah a um mi asi. Mrs. Fairfax cu housekeeper asi i cu ka inn i rianṭuan tu vialte hna i an lutlai a si. Jane cu innkhan ṭha ngai mi a pek i ṭha tein a rak zit muai.

Jane i ca a chim mi ngakchia nu a min cu, Adele ti a si i Thornfield Hall a ngei tu Mr.Rochester fanu a si. Amah Mr. Rochester cu nupi ngei lo mi a si i khual a tlawng zungzal i a caan te lawng ah Thornfield Hall ah cun a ra tawn. Nihnih thum a cam i a kir ṭhan colh tawn. Adele cu France ram Paris in a ra mi a si i mirang holh a thiam tuk lo caah Franch holh in a holh. Asinain, Jane Eyre cu Franch holh ṭha ten a rak thiam ve caah ca cu ṭha tein a chimh khawh. ( Annih lio cu sianginn ah zei zong te an rak cawng. Ramdang holh, thil ṭhit, thil phiar, piano tum, thlaici tuh ti bantuk tiang in nu thiam ding ah an ruah mi poh an rak cawn piak hna ).

Zaan fatin hi, inn cung dat lei in tuk a sum mi nih thawng a theih lengmang. “ HA! HA! HA! tiah voihnih hrawng nih thawng nih hin a ṭhangh ter lengmang caah, a tho tawn i a kawl tik ah zeihmanh a hmu bal fawn lo. Mrs. Fairfax cu a hal tik ah, Grace Pool timi nu, sin-um nu a si. Anih hi inncung ah thil a ṭhi tawn i mah ti cun nih a hmang tiah a leh tawn. Inncung lei cu zoh ka duh tiah Mrs. Fairfax cu a hal i Fairfax nih cun innkhan cu pakhat hnu pakhat in a piah i thil khuaruah har hmuh ding cu a um lem lo tik ah Jane cu a khuaruah a har ngai.

Nikhat cu Mrs. Fairfax cu post office ah cakuat va thla ding in thawh aa tim. Jane Eyre nih cun khua hmuh pah, i chawh pah ah keimah nih kan thlak piak lai tiah a ti i, cakuat tlak ding cun post office ah cun a kee in aa thawh.

Aa thawh lio ah cun khua cu muih aa tim pah cang i khuasik thla a si caah chum a chah tuk i Jane cu khua a hmu kho tuk lo. Cu lio ah cun, rang kee cheih thawng khi a lang hlat in a theih. Jane cu rang nih a ka pah sual lai ti a phang i lamkam tein a kal. Rang kee cheih thawng cu a hung thang deuhdeuh i, ui co bo thawng nih a van zulh ve.

“ Pilot,” tiah minung au thawng le rang thawng le uico thawng cu ruah lo pin khut tiah a pawng a rak phan. Rang he cun an i pah deng i an lau tuk veve caah rang cu ai soh nak ah ice lak ah a kee nal i a tlu. A tluk sin ah cun a keng cung in minung pakhat a tla ve. Thil puan ṭha ngai a nak color lawng te in aa thuam mi kum-35 in kum-40 kar hrawng a si mi pa cu a tluk nak in cun a tho i, amah theih tawk in a zai pah cun a lukhuh cu a van char. Jane Eyre nih cun a hei neih deuh i ,

“ Sir, naa khawng maw, bawmh na herh maw, mi bawm tu ka au hna lai maw,” tiah a hal. Cu mipa nih cun, “ I thawn ka neih hlah,” tiah zoh loin hnu lei chit bu cun a leh. “ Ka kee kai ilh le si ka ruh cu kiak hraw loh,” tiah a ti. Jane Eyre nih cun, “ Sir, ṭha tein na kal kho ti ka hmuh hlan lo cu ka kal sia a rem loh, bawmtu cu na herh tak loh tih, kal tak awk cu na ṭha ko tih,” tiah a hal chih ṭhan.

Cu mipa cu khuaruah har ngai in a hun i mer i Jane Eyre cu a hun zoh. “ Tu tik ah hin zeidah na tuah i khuazei in dah na rat, mi zeidah na si,” tiah a hal. “ Jane Eyre ka si, Thornfield Hall in ka ra. Cakuat thlak ah ka kal. Thornfield Hall ah ca chim ( governess ) ka ṭuan,” tiah a leh.

Cu mipa nih cun, “ Ah! Si tak governess dah mu na si,” tiah a ti. Cu-ti-si- cun, ka rang khi van ka hruai piak ne law ka sin ah van pu ne tiah a ti. Rang cu va hruai a timh i rang nih cun rak perh a timh caah a hruai kho loh. “ Cu ti si cun, phungdang ah ruat hlah, na liang kan kuh la le ka rang sin ah hung ka kal pi ko ne,” tiah a ti. Jane Eyre nih cun a rang um nak ah cun a hei thlah. Rang cung ah cun a kai i, a lukhuh aa khuh pah in, “ a ran nak in va kal ko ne a mui cang hih,” tiah a ti i a rang cu aa cit i chum lak ah cun a liam.

Jane cu a va thlak i a rak ṭin i innchung ah cun a rak lut. A van luh sin in meikam ah uico te a bok mi a hmuh. Cu uico te cu tuan deuh i mipa pakhat he a hmuh ṭi mi uico te khan an i lo. I te-chia deuh seh tiah, “ Pilot,” tiah a van auh hram i uite nih cun a zoh. Cu lio ah cun Mrs. Fairfax cu hnam-hnawh ngai in a ra i, kan master Mr. Rochester a rak phan.

Tunai te ah khan a rak phan i a kee ai khawn caah siibawi kan auh piak. Tuzaan cu an tong kho lai lo. Thaizaan nazi pa-7 ah innpi ah rak ka tong te seh an ti. Na thil lak i a thiang cem mi le a ṭha cem mi kha i hruk te mu tiah a cah. Tuzaan ah ka peh te lai! Mah pin cun a ṭha chin thluahmah cang rak i ngeih ko uh! By- Robin Lian Bik Thawng