Thawngpang Thar Update: Chuncung Um SAC Ralkap Minung (70) Hrawng Cu Hakha Leiah An Kalpi Hna

May 9, Chuncung ralhrang hi an chuak dih maw ti a fiang kho dih lo nain, ralhrang 70 tluk cu zahan zantim ah motor in Hakha lei ah an kalpi hna i,

ralhrang dang an taang rih maw rih lo ti a vun fiang chom ko lai. Credit: Salai William Hlawnceu

Relchap; Social Media Le Laica. Laica kong ah thiamsang ka si lo i biatak thlak in a dothlat mi zong ka si lo. Nain ca ka relmi chung tete in ka siaherhmi thai ve ka duh ca Social Media Le Laica tlangtar in ka ti khawh tawkte ka langhter lai. Laica ka ti ko caah Chin dihlak ka huap lai lo. Lai aa timi vial huap in ka thai lai.

Hakha ka um lio ah Dr. Bawi Hu ka rak leng bal. Voi 3 ka leng manh i bia zaza a ka ruah. Mifim len cu a nuam kho taktak. Hngalhnak tampi kaa chap. Laica kong ah tihin bia a ka ruah. Ahlan ah Laica a sertu hi A.G.E. Newland ah kan rak ruah ca Laica sertu cu A.G.E. Newland a si tiah kan rak fehter.

Asinain a hnu ah A.G.E. Newland hlan ah Mc. Nabb nih a ser timi kan hngalh ţhan ee a ti. Cun amah nih Baibal siang a kainak i Laica kong Thesis a ţialmi zong a ka zohter. Mc Nabb sermi Laica zong cu CD in a ngeih le Copy lak ka duh, na ka sianh hnga maw tiah ka hal i lunglawm tein a ka pek. (CACC cu pek ka duh hna lo, zei ah an ka relpaik lo a ka ti 😊 .) CD in kaa tlenmi (copy) khoika ka chiah ka hngal ti hoi lo. (Ka santlaih lo ning hi)

Mc Nabb nih The Handbook of Haka or Baungshe Dialect of the Chin Language timi a sermi cauk hi 1891 ah an rak nam. Cu caah Laimi nih Laica kan ngeihnak hi kum 130 a lonh cang ti khawh a si. A.G.E Newland nih A Practical Hand-book of the Language of the Lais as Spoken by the Hakas and Other Allied Tribes of The Chin Hills (Commonly the Baungshe Dialect) hi 1894 ah a ser i 1897 ah an nam. Hihi Laica Grammar hmasa bik ti khawh zong a si ve hnga. Laica a kum tuak tikah kum 130 a tling ve cang si kaw zeitluk in dah kan ţhanchoter khawh timi kan zoh lai.

Laica ţhancho ning kong kan zoh hlan ah kan naihniam i khua a sa mi Bama miphun nih an ca (Kawlca) ţhanchonak an tuah ning kan zoh hmasa ta lai.

Myanmar i kan hmanmi Myanmarsa (Kawlca) hi siangpahrang chan in an rak ngei diam cang nain British pen hnu ceo ah ning le cang deuh in an tharchuah ţhan. Kawlca zong hi Mirang (English) grammar hrambunh in British nih an tharchuah ve. Cu caah Myanmarsa kan cawn tikah Myanmar grammar tiah cawn a si i Mirangca “parts of speech” hrambunh in a kal.

A taktak ah Mirang grammar zong hi Latin grammar an lak chinmi a si i Latin zong nih Greek grammar in an i lak chinmi a si. BC chan lio ah Dionysius Thrax nih Tekhne grammatike timi Greek grammar a rak sernak in Greek ca ah “eight parts of speech” a rak ţhen hmasa. (Mg Khin Min/DhaNuhPyuu ţialmi chirhchan…) Cu caah nihin tiang Ca ser a si tikah “eight parts of speech” in kan luat kho ti hna lo ti khawh a si hnga.

Revolutionary Council chan 1963 ah Myanmarsa tharchuahnak ca ah Upadi an rak ser. Cozah nih a herhmi phaisa a damhpiak i ning le cang deuh in Myanmarsa ser hram an awt. Cun 1971 ah upadi thar an thlen ţhan i 1975 ah an thlen ţhan. 1975 upadi kha 1981 voi 1nak le 1989 ah voi 2nak an remh.

Hi an sermi committee nih zulhphung fek ngei dingin Myanmarsa a thiammi sin in ruahnak tampi an lak i fehternak an tuah hnu ah zapi zulh awk dingin CAUK in an chuah. Mah cauk hrambunh in nihin tiang Myanmarsa ţial a si. “Pumpak nih Myanmarsa an ser i an buaipi len” timi hmuh awk a um lo. Cozah nih a khinhmi Committee sermi kha a fekfuan tiah zulh cio a si.

Myanmarsa cafang fonh le biafang komh cauk an chuah hmasa kum hi 1984 ah a si i a voi 2nak an remh hi 2020 ah a si. Siangpahrang chan in ca an ngei nain chan tampi a liam hnu 1984 hnu ceo ah fekfuan in an kalpi khawhmi a si ti khawh a si hnga. Laica ţhanchonak kong kan peh te lai. Credit: Salai Thawngpi

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *